«شمعدونی» به جان خانواده‌ ایرانی افتاده است

به گزارش قاصدنیوز، محمدتقی فهیم منتقد سینما درگفت‌وگو با جوان درباره سریال شمعدانی گفت: متأسفانه یکی از معضلاتی که در جامعه و به تبع در رسانه ملی نهادینه شده، این است که وقتی یک اثر معترض صنفی داشته باشد موج‌هایی برای آن در جامعه ایجاد شده و به دنبال آن عکس‌العمل‌های مدیران را به همراه خواهد داشت، ولی زمانی که یک اثر توده مردم را نشانه می‌رود این خود مدیران و ناظران رسانه ملی هستند که باید در مقام نمایندگان مردم مدافع ارزش‌ها باشند.

 

ولی متأسفانه برخی آثار چون معترض صنفی ندارد برای مدیران از اهمیتی برخوردار نیست؛ در حالی که ممکن است اثری که معترض صنفی نیز داشته باشد برحق‌تر از اثری که معترض صنفی ندارد، باشد. در این سریال مسائلی چون خانواده، نحوه تربیت گروه سنی کودک و نوجوان، تاریخ، بی‌احترامی اعضای خانواده به یکدیگر و... مطرح است ولی می‌بینیم که چون صنف خاصی به آن اعتراض نکرده است، مدیران توجهی به آن نمی‌کنند. به عبارت دیگر همیشه اینگونه بوده که اگر اثری از بیرون معترضی نداشته باشد، کسی با آن برخورد نمی‌کند و این مسئله باعث رشد ذائقه‌های سطحی در جامعه شده است. با اثری که مستقیم با فرد یا صنفی چالش داشته باشد، برخورد می‌شود، ولی در این زمینه چون به صورت زیرپوستی به فرهنگ سنتی خانواده حمله می‌شود، کسی با آن برخورد نمی‌کند.

 

به عبارت دیگر «شمعدونی» اساس و پایه خنداندن مخاطب را بر تحقیر فیزیکی افراد گذاشته و این در حالی است که در فیلم‌فارسی‌های پیش از انقلاب برای خنداندن مخاطب از این شیوه استفاده می‌شد.

 

البته بعد از انقلاب نیز برخی آثار که سطح نازل و ضعیفی داشتند هم از این ترفند برای خنداندن مخاطب استفاده می‌کردند، ولی در آن آثار نیز کاراکترها بیشتر به صورت خاکستری بوده‌اند، در حالی که در «شمعدونی» ظاهر افراد دستمایه‌ای برای خنداندن مخاطب است.

 

در این سریال موقعیت‌های تأثیرگذار منفی مدام تکرار می‌شود که این مسئله‌ای خطرناک است؛ در حقیقت سریال هر قسمت پیرامون چند موقعیت است که در نتیجه تأثیر نامطلوبی در جامعه خواهد گذاشت چراکه تکرار موقعیت‌های منفی در سریال همانند پیام‌های تبلیغاتی رسانه ملی هستند که به مرور در ناخودآگاه ذهن مخاطبان نهادینه می‌شود.

 

اینکه قرار است در پایان سریال «شمعدونی» چه اتفاقی بیفتد هنوز زود است که درباره آن صحبت کنیم ولی قطعاً تا قسمت‌های آخر سریال مسائلی چون توهین به شخصیت افراد، عدم احترام اعضای خانواده به یکدیگر، تربیت کودک و... تکرار می‌شود و این اصلاً مسئله خوبی نیست.

 

وی نشان می‌دهد که می‌تواند کارهای طنز را به خوبی تولید کند، ولی متأسفانه تمام خلاقیت خود را در استفاده از عناصری به کار برده که مستقیم یا غیرمستقیم به کانون خانواده تعرض می‌کنند. قطعاً هیچ کس منکر وجود مسائلی که در «شمعدونی» به تصویر کشیده شده در جامعه نیست، ولی هنوز سنت‌های بالنده‌ای در جامعه‌مان وجود دارد و قطعاً صحت باید در سطح کلان‌تر و با محتوای موردنیاز جامعه به ساخت سریال طنز بپردازد.

 

طبیعتاً مفاسد اخلاقی و اختلاس‌های کلان مدیریتی از جمله مواردی است که یک طنزپرداز هوشمند باید به آن بپردازد؛ در حالی که «شمعدونی» باعث شده افراد در سطح خانواده به یکدیگر بدبین شوند.

 

باید برای بخشی از مدیران میانی رسانه ملی تأسف خورد که نمی‌توانند در مقابل برخی آثار وظیفه دادستانی خود را انجام دهند، البته درست است که رسانه ملی نیاز به سرگرمی دارد ولی این سرگرمی نباید به هر قیمتی ایجاد شود.

 

سروش صحت مسیر را اشتباه طی کرده است؛ چراکه اینگونه طنزها همانند اعتیاد هستند و اگر مسیر ساخت آنها باز بماند هر بار برای خنداندن مخاطب باید شوخی‌های تندتر و شدیدتری را در آنها شاهد باشیم.

 

«شمعدونی» مخاطب زیادی ندارد و به عبارت دیگر مخاطبی که پایبند این سریال باشد، وجود ندارد. حتی می‌توان گفت که این سریال از پوپولیسم نیز گذشته و در ورطه کلیشه‌ها و تیپ‌سازی‌های زننده قرار گرفته است. این سریال نه تنها اعتباری برای صحت و تیم وی ایجاد نمی‌کند، بلکه جنبه‌هایی از بی‌اعتباری را نیز در کارنامه وی خواهد داشت؛ البته شاید برای برخی از بازیگران این سریال جدا از محتوای آن کارنامه خوبی باشد.

 

چطور مدیران رسانه ملی در مقابل موجی که برای سریال «درحاشیه» ایجاد شد، با اینکه این سریال باعث تخریب فرهنگ کهن و باورهای تاریخی کشورمان نبود، واکنش نشان دادند ولی در مقابل «شمعدونی» که در حال تخریب باورها و فرهنگ‌مان است، عکس‌العمل نشان نمی‌دهند.