آدم بزرگ برای انقلاب نیاز داریم

تعامل با موسسات فرهنگی مختلف و حضور در تشکل های مختلف ، کوله باری از تجربیات را دراختیار جلیل معماریانی، مدیر مجتمع فرهنگی و انتشاراتی کتاب پردازان مشهد گذارده است. هر چند قرار بود جلسه ما یک ساعت باشد، نکته سنجی وی  و نگاه جدیدش درباره ویژگی های کار نیرویی و آینده تشکل های اسلامی باعث شد جلسه ما به درازا  بکشد.

 

 

- ویژگی های نیروهایی که انقلاب دردهه چهارم نیاز دارد، چیست؟

دونوع نیرو وجود دارد. یک سری نیروهای فعال اند و یک سری نیروهای مولد. این نوع دوم، نگاه  اصلی نیروسازی است.  متأسفانه کارهایی که در عرصۀ نیروسازی اتفاق افتاده است، برای نوع اول بوده است. برای ساختن نیروهایی که خودشان هم نیروساز باشند، باید ویژگی های این نوع نیرو را دانست. اتفاقی که باید بیفتد این است که ما باید نسبت به انقلاب و دینمان، هم در حوزه دانش و هم در حوزه بینش و نگرش و هم در حوزه منش و هم در حوزه روش به یک شاکلۀ درست برسیم. ما فکر می کنیم که نیرو ساخته ایم، اما وقتی خوب بررسی می کنیم، متوجه می شویم این ها افرادی هستند مجهز به یک سری الفاظ قشنگند که درعین حال، به یک سری اطلاعات ذهنی هم مجهز شده اند که این اطلاعات بعضاً به صورت یک غذای هضم نشده، مسمومیت ذهنی ایجاد کرده است. این مسمومیت ذهنی، نهایتاً به تربیت انسان ضربه می زند.

 

گام اصلی که ما در نیروسازی نیاز داریم، تربیت است. تربیت هم احتیاج به ظرفیت بالا دارد. الآن اگر درسطح کلان مملکت نگاه بکنید، آنجا که انقلاب ما دچار مشکل شده است، مشکل تربیتی بوده است. نیرویی که درآینده، انقلاب به آن نیاز دارد، نیرویی است که در حوزه های دانش و بینش ونگرش ومنش و روش تربیت شده باشد. برای اینکه این بستر فراهم شود، باید نظام جدید تشکیلاتی را از نظر دینی تعریف کنیم. بنابریان، باید انقلابی در این نگرش به وجود بیاید که براساس آن، نظام ارتقا تشکیل بشود؛ یعنی نباید نظام ارتقای تشکیلاتی را براساس دانش محض تعریف کنیم.

با این عقبه، روی آوردن به جوان گرایی می شود آفت دوم. روی آوردن به بنگاه های زود بازده اقتصادی برای جوان ها می شود آفت بعدی. این جوان باز هم  کار کردن رایاد نگرفته است، چون با هم کارکردن یک سری ویژگی ها لازم دارد. باید از خودخواهی های خود عبور کرده باشید، نباید زود قضاوت کنید ، باید صبر داشته باشید. حالا این جوانانی که این ویژگی ها را ندارند، می روند به دنبال گرفتن وام برای راه اندازی بنگاه های زود بازده اقتصادی. این چند جوانی که دور هم جمع شده اند، می شوند دشمن خوبی هم برای بازپرداخت نکردن پولی که برای آن طرح و  برنامه ای نداشته اند.

وقتی زیر ساخت های این سیستم درست نشود، از یک جوان بیکار و تنها، یک جوان بیکار و تنها و بدهکار ودارای چندین دشمن درست می کنید.

 

- نکته ای که وجود دارد این است که احساس می شود درچند سال اخیر، روحیه مطالبه گری زیادشده است. سوالی که پیش می آید این است که آیا با توجه به اینکه دهه چهارم را مقام معظم رهبری به عنوان دهه پیشرفت و عدالت نام گذاری کرده اند و قطعاً یکی از شروط  محقق شدن این پیشرفت هم با ایجاد حس مسئولیت پذیری است، نمی توان یکی از ویژگی های نیروی انقلابی را مسئولیت پذیر بودن او دانست؟

اگر بخواهیم نیرویی را پرورش بدهیم که بار رسول را برعهده بگیرد، باید مفهوم اضطرار را درتشکیلاتی حس  کنیم. من نوعی درکار تشکیلاتی باید بفهمم که هیچ کس غیر از امام وجود ندارد که من رادرک  بکند. ما باید از طریق اضطرار به مفهوم  انتظار برسیم، نه اینکه از روی شکم سیری به انتظار برسیم ،آدم ها باید همگی این تنهایی را احساس کنند چون کار، زیاد دارند. آن کسی که می خواهد بار را بلند کند، حتماً باید با خدا ارتباط داشته باشد.درقرآن هم داریم که اگر کسی در روز با آدم ها سروکار دارد باید در شب ها، با خالق ارتباط داشته باشد. بنده به امام رضا(ع) احتیاج دارم، بنده به نهج البلاغه نیاز دارم. نه اینکه این کتاب را به عنوان پایان نامه خودم درست کنم، بلکه کتابی است که اگر به آن نگاه نکنم، زندگی ام مختل می شود، نکته این است که ما به این اضطرارها نرسیده ایم. درک اضطرار وتنهایی خیلی مهم است.

 

حال چگونه به این درک برسیم؟ باید حوزه ای جدید در ذهن ها ایجاد شود. باید شاخص های جدید تعریف شود. ما آدم  بزرگ برای انقلاب نیاز داریم. توسعه وجودی امر مهمی است. بهشتی یک امت بود. ویژگی آدم تشکیلاتی این است که یک نفر نباشد،توسعه پیدا کرده باشد. این گونه دیگر نگران جمعیت نیستیم، وقتی وسعت پیدا کنید، دیگر نگران نیستید. وقتی نگران نبودید، دیگر بی خود دست وپا نمی زنید.

معنای اصلی مطالبه یعنی اینکه از فلان مسئول دولتی یا فلان آدم فرهنگی، که چندین سال در جبهه های مختلف فرهنگی جنگیده است، بخواهیم تجربیاتش را در اختیارمان قرار دهد. شما درقبال هر نعمتی مسئولید؛ در رأس تمام نعمت ها هم ولایت است.

 

- جنگ نرم با همه شاخ و برگ هایش درحال روی دادن است. یکی از اهداف اصلی جنگ نرم قلب کردن مفاهیم است. این مباحث چه تأثیری بر روی کار نیرویی تشکل های ما می گذارد و چگونه می توان در مقابل آن ایستاد؟

این موضوع  دوباره برمی گردد به تربیت. ما باید به این نتیجه برسیم که اگر مفاهیم دینی، که غرب بیشتر از ما برآن تسلط دارد، قلب بشود، برای ما چیزی باقی نخواهد ماند. آن ها برای تک تک حالته های ما برنامه ریخته اند، متأسفانه ما هم اصلاً،  به این نکات توجه نداریم. ما می آییم قرآن را به عنوان یک کتاب صرفاً علمی رواج می دهیم، به بعد هدایتی آن توجهی نداریم.یا مثلاً فلان موسسه قرآنی چندین میلیارد تومان از وزارت ارشاد بودجه می گیرد و در عوض، در بهترین منطقه تهران ساختمان می خرد. وقتی ما قرآن را این گونه در جامعه مطرح می کنیم و طرح و برنامه ای هم نداریم، دشمن از ما جلو می افتد. ما در قرآن پژوهی، دچار نوعی انحراف شده ایم،در الگو معرفی اش هم همین طور.

 

- علت به وجودآمدن این مشکلات چیست؟

 

نابودی استراتژی و تفکر در جهان اسلام، علت اصلی این مشکلات است. وقتی این وضع پیش آمد، خرافه گویی را به دنبال خود خواهد آورد. این طوری است که کتاب استخاره به چاپ 120 میرسد. جایگاه تفکر در جامعه را باید تقویت کرد تا دشمن نتواند مهارت های زندگی را با تفکر خودش به جوان ما آموزش بدهد. متأسفانه ما گرفتار تفکر غربی و صهیونیستی شده ایم، چرا؟ چون نیامده ایم استراتژی آ ن ها را بررسی کنیم، چرا این همه عرفان های نو ظهور به وجود آمده است؟

 

- به نظر شما در اوضاع فعلی، بهترین بستر برای تربیت نیرو چیست؟

معمولاً ما یک حالت سخت افزاری را به عنوان بستر می شناسیم. مثلاً بسیج چیست؟ بسیج یعنی تفکر بسیجی. ما باید مساجد را در دل ها ایجاد کنیم . به عبارت دیگر، نقاط شاخصی را که بسیج را بسیج کرد و مسجد را مسجد،  باید در همه جا گسترش بدهیم. من به محدود کردن قالب ها معتقد نیستم، بلکه اعتقاد دارم به تفکر تمام قالب ها باید توجه شود. تفکر دینی باید رخ نمایی کند و در سلیقه های مختلف نهادینه بشود. تفکر باید اصل قرار گیرد، آن وقت هرکس در هرجا توانست، باید کار کند. باید بسترها را به صورت عالمانه گسترش بدهیم. از آن طرف هم یک ستاد مرکزی این بسترها را توزیع بکند.

 

- چگونه می شود ولایت پذیری را در این مجموعه ها نهادینه کرد؟

اساس این مشکل  ما در این  است که بدون توجه به ظرفیت ها عنوان می دهیم. به همین علت، یک مطلب درست در غالب یک طرح غلط، اشتباه جلوه می کند.الآن در بسیج دانشجویی، از فرمانده بپرسید برای چه فلانی را جانشین خود گذاشته ای، نمی تواند جواب درستی بدهد، اما در زمان جنگ، فرمانده شهید میشد، جانشینش از قبل معلوم بود. این تفکر باید شکل بگیرد تا ولایت پذیری را کنار بگذاریم، اما در مقام حکم، باید تابع ولایت باشیم. آدم مطیع الزاماً آدم بزرگی نیست، مگر اینکه اطاعت او عالمانه باشد.    

 

^{برگرفته از: نشریه موج چهارم}