وقتی می دانیم چگونه کار فرهنگی کنیم/ کتاب و زندگی، الگوی موفق توسعه کتاب در جامعه

به گزارش «قاصدنیوز» کتاب و کتابخوانی مقوله بسیار بااهمیتی در فرهنگ و تمدن کشورهاست. اسلام نگاه ویژه ای به کتاب و کتابخوانی دارد و به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامی «اسلام پرچمدار کتابخوانی است.»

 

انس ملت ها را با کتاب، بوسیله آمارهای مربوط به مطالعه و کتابخوانی اندازه گیری و براساس آن نمره می دهند. اگرچه آمارهای میزان مطالعه و کتابخوانی در ملت ایران متفاوت است، اما میانگین این آمارها هم، نگران کننده است و هم متناسب و شایسته با جایگاه ملی و اسلامی این ملت نیست. علت مهم و اساسی این غفلت از موضوع اثرگذار کتاب و کتابخوانی در ملت ایران و همچنین در ملت های اسلامی، سیاست ها و اقدامات استعماری کشورهای مستکبر و قلدر جهان است که طی سالیان قرن های 19 و 20، در سلطه مستقیم بر این کشورها و تسلط غیرمستقیم از طریق عوامل وابسته و دیکتاتور همچون رضاخان و محمدرضا، ملت ها و بخصوص جوانان را مشغول و سرگرم امور مادی و شهوانی کرده و از توجه به منبع آگاهی و معرفت چون کتاب بازداشته است. درهر حال آنچه امروز مشاهده می شود، علی رغم توسعه کتاب و کتابخوانی در سایه نظام جمهوری اسلامی، تأسف برانگیز است.

 

ترویج کتاب و کتابخوانی نیز یکی از مطالبات دائمی رهبر حکیم انقلاب اسلامی بوده و هست، ایشان بارها و بارها بر این امر تاکید داشته اند که کتابخوانی باید به متن مردم وارد شده و یکی از عادات ایرانی شود. به عنوان مثال، آیت الله خامنه ای فرمودند: «متأسفانه کتابخوانی، جز دربین یک عده از اهل علم و اهل تحصیل و کسانی که به طور قهری با کتاب سروکار دارند، یک کار رایج و روزمره به حساب نمی آید؛ درحالی که کتابخوانی باید مثل خوردن و خوابیدن و سایر کارهای روزانه، در زندگی مردم وارد بشود.»

 

این که مسئولین در طی سال های متمادی در این زمینه چه کرده اند و چه میزان موفقیت کسب کرده اند را باید در فرصتی مستوفی مورد بررسی و واکاوی قرار داد اما قطعا یکی از اقدامات ماندگاری که در این زمینه صورت گرفته و می توان در صورت تداوم برای آن آینده ای خوب پیش بینی کرد طرح "کتاب و زندگی" است.

 

این طرح یکی از اقدامات مجمع ناشران انقلاب اسلامی است که با هدف افزایش سرانه مطالبه برگزار می شود و تا کنون دو دوره از آن سپری شده است.

 

آن چه که در کتاب و زندگی، جلب توجه میکند میزان استقبال مردمی از آثار معرفی شده برای شرکت در مسابقه است.

 

اولین دوره از مسابقات سراسری کتابخوانی «کتاب و زندگی » با محوریت کتاب "من زنده ام"، خاطرات معصومه آباد از دوران اسارتش، از اول محرم سال گذشته )چهارم آبان‌ماه) آغاز شد و تا 19 دی - 17 ربیع الاول مصادف با میلاد پر‌برکت پیامبر اسلام (ص ) مهلت داشت. استقبالی که از اولین دوره کتاب زندگی شد بسیار قابل توجه و جالب بود، 70 هزار نفر با تهیه این کتاب در مسابقه شرکت کردند که در نوع خود بسیار کم نظیر بود. "من زنده ام" نیز 175 چاپ مکرر خود را پشت سرگذاشت و نزدیک به 350 هزار نسخه از آن به چاپ رسید.

 

دومین دوره این مسابقه نیز با محوریت کتاب "خانواده" انتشارات صبا برگزار شد. در این دوره نیز 14 هزارنفر در مسابقه شرکت کردند و نزدیک به 180 هزار نسخه از کتاب به چاپ رسید. هر چند شرکت کنندگان در دور دوم کتاب زندگی نسبت به دور اول کاهش را نشان می داد اما باید نباید این مساله را از نظر دور داشت که داستان نسبت به گونه های دیگر ادبی اقبال عمومی بیشتری دارد و "خانواده" نیز درنوع خود فروش قابل توجهی داشت.

 

برای درک بهتر این آمار باید بدانیم که اغلب کتاب ها در ایران با تیراژهای دو سه هزار نسخه ای به چاپ می رسند و اغلب نیز در فروش همون تعداد محدود شکست می خورند در حالی که کتاب و زندگی با "تک فروشی" و خرید مستقیم توسط مردم به این رقم بالا دست یابد.

 

محتواهای انتخاب شده در این دو دوره کتاب و زندگی نیز نشان داد که مسائل مربوط به هویت ایرانی اسلامی هنوز در صدر علائق عمومی قرار دارد آن چه که مورد نیاز است پرداخت هنرمندانه به موضوع و معرفی درست محصول به مخاطب است.

 

"کتاب و زندگی" طرحی است که باید مجمع ناشران را به خاطر آن ستود و امیدوار به ادامه آن بود اما نکته ای را نیز نباید از خاطر دور داشت و آن انتخاب درست و حساب شده کتاب ها و تبلیغات مناسب برای آشنایی مردم است. این روند کتاب زندگی اگر با قدرت ادامه پیدا کند می توان آینده ای خوب برای فضای کتابخوانی کشور پیش بینی کرد.

 

منبع: سراج 24