«اگر در یک جمله کوتاه از من بپرسند که شما از جوانان چه میخواهید، خواهم گفت: تحصیل، تهذیب و ورزش. من فکر میکنم که جوانان باید این سه خصوصیت را دنبال کنند. تحصیل اعم از تحقیق و کارهای علمی هم است. چون این نیرو در جوانان هست، بایستی در کار تحصیل خیلی تلاش کنند. هر کاری هم بخواهید بکنید، در دوران جوانی میشود کرد؛ یعنی در هر سه زمینه -هم زمینه علمی، هم در زمینه تهذیب نفس، هم در زمینه ورزش- باید در دوره جوانی کار کنید.
البته همه میدانند که در دوره پیری، ورزش اینقدر تأثیری که در دوره جوانی دارد، ندارد اما غالبا تهذیب نفس را نمیدانند. خیال میکنند انسان باید بماند، پیر که شد، عبادت و تهذیب نفس کند. درحالیکه آن وقت تهذیب نفس مشکل است و گاهی محال است. در دوره پیری، تهذیب نفس سخت است، اما در دوره شما -در دوره جوانی- تهذیب نفس خیلی آسان است. به هر حال جوانان این سه کار را باید جدی بگیرند.»
تشریح رهنمودهای رهبری، نیازمند مهندسی فکری و فرهنگی
این سخنان، بخشی از رهنمودهای مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان، هنرمندان و نخبگان المپیادها در سال٧٧ است؛ کلیدواژههایی که مشابه آن را دهها بار در طول سال میشنویم و گاه بیتفاوت از کنار آن میگذریم، البته گاه هم، فقط دغدغه امروزمان میشود؛ رهنمودهایی کوتاه، مختصر و کپسولی که بسط و تشریح آن نیازمند یک مهندسی فکری و فرهنگی پیچیده است.
محمدابراهیم حسینیان، مدیر کانون فرهنگی شهید حسینیان واقع در مسجد امیرالمومنین(ع) شهرک مهرگان و از فعالان فرهنگی و مسجدی شهرمان، در پژوهشی علمی و عملیاتی این رهنمود مقام معظم رهبری را به عنوان یک نظریه تربیتی به منصه ظهور گذاشته است که نتایج برآمده از آن را میتوان پشتوانه یک حرکت فرهنگی در کشو دانست.
وی در اینباره میگوید: گاه انسان با علم به اینکه کاری که انجام میدهد، گناه است و آثار بدی برای او دارد، تحت شرایط و هیجانهایی خاص، باز هم مرتکب آن میشود که با نظریه توت(تهذیب، ورزش، تحصیل)، یکی از رهنمودهای مقام معظم رهبری به جوانان، میتوان پاسخ آن را بهراحتی دریافت.
تهذیب، ورزش و تحصیل؛ شرط رستگاری
حسینیان با بیان اینکه انسان موجودی چندبعدی است و نگرشی سیستمی بر او حاکم است، میافزاید: روح انسان، خواستهها و غرایضی دارد که با ایجاد تعادل و میانهروی بین آنها به فلاح و رستگاری میرسد، بنابراین زمانی که نتوان بین این خواستهها و غرایض تعادل برقرار کرد، انسان از معصومیت خارج شده و به گناه کشیده میشود. نظریه توت، هم این عوامل را بیان میکند و هم حد اعتدال و همراهی هر سه را شرط رستگاری انسان میداند.
وی ادامه میدهد: از اینرو من و دوستان فرهنگی و مسجدیام در سال٨٢ تصمیم گرفتیم درستی این نظریه را بر روی یک گروه ١٥نفره از نوجوانان مختلف یکی از مناطق کمبرخوردار شهرمان بررسی کنیم. در این طرح مقرر شد که سه شاخصه تهذیب، ورزش و تحصیل را به طور همزمان و متعادل به مدت ١٠سال متوالی بر روی اعضای این گروه پیادهسازی کنیم و بازخورد بگیریم.
حسینیان با اشاره به اینکه با توجه به کارکردهای مسجد، ما این پایگاه معنوی را بستر این طرح قرار دادیم، خاطرنشان میکند: کار فرهنگی در درازمدت پاسخ میدهد و شما باید بتوانید یک نوجوان را به یک جوان تبدیل کنید، ازاینرو در این بازه زمانی و به طور همزمان برای این نوجوانان امکان انجام ورزش دلخواه، همراهی در تحصیل درسی و مطالعات غیردرسی و فرصت بهرهمندی از برنامههای معنوی را فراهم کردیم.
شیب تند خط فلاح و رستگاری در جوانی
وی یادآوری میکند: فعالیتهای ما در این مدت بر روی یک نمودار رسم و بازخورد آن به صورت برآیند یک نمودار با سه شاخص، رسم میشد که نتایج حاصل از آن فاصله نوجوانان را تا خط فلاح و رستگاری نشان میداد که چگونه و با چه شرایطی میتوانستند از گناه پرهیز کنند.
این فعال فرهنگی با تاکید بر ارتباط صمیمانه بین اعضا با نوجوانان جامعه هدف طرح در همه مراحل زندگی و فعالیت آنان، میگوید: کمکم دامنه تحقیق را گستردهتر و افراد با سنین مختلف را نیز در طرح وارد کردیم. نتایج نشان میداد که شیب خط فلاح و رستگاری در ٧ تا ١٦سالگی بسیار ملایم، در ١٧ تا ٣٠سالگی بسیار تند و از ٣٠سالگی به بالا کمی ملایمتر میشود؛ یعنی جوانی اوج هیجان آدمی است که نیازمند مراقبت بیشتری است.
حسینیان ادامه میدهد: نتایج ما نشان میدهد که چرا در روایات اینقدر به سن جوانی اهمیت داده شده و مقام معظم رهبری هم توجه به سه شاخصه تهذیب، ورزش و تحصیل را به طور همزمان از جوانان میخواهند و آن را راه نجات و رستگاری این قشر میدانند.
حضور سرداران جنگ نرم در خط مقدم جبهه فرهنگی
وی با اشاره به اینکه نوجوانان شرکتکننده در این تحقیق، امروز پس از گذشت ١٠سال به جوانانی شایسته و صالح با موفقیتهای چشمگیر تبدیل شدهاند، میافزاید: درحقیقت میتوان گفت گروه ما توانست در مدت ١٠سال حق کلام را برای کادرسازی انقلاب در حق این ١٥نوجوان ادا کند و این همان خواسته رهبری از فعالان فرهنگی و مسجدی ماست که برای این نظام و انقلاب دل میسوزانند.
حسینیان یادآوری میکند: اجرای این طرح نیازمند فعالیت خوشهای همه فعالان فرهنگی شهر است تا بتوان پاسخ مناسب را از آن گرفت. برای این منظور در اجرای فاز دوم این طرح، در کنار زیرپوشش قرار دادن یک گروه ٢٥نفره از نوجوانان تا ١٠سال آینده، قصد داریم بخشی از فعالان فرهنگی شهر مشهد را نیز درگیر کنیم؛ چراکه خیلی از فعالان فرهنگی ما دغدغه دارند، اما شیوه و روش درست کار فرهنگی را نمیدانند. نظریه توت میتواند شاخصهها و راهکارهای چگونگی کار فرهنگی اثرگذار در سطحی وسیع را بهخوبی به آنان نشان دهد.
وی با اشاره به صحبتهای مقام معظم رهبری که میفرمایند مسئولان و فعالان فرهنگی خودشان را برسانند، میگوید: این در حالی است که مجموعه فرهنگی ما ایستاده و دائم فراخوان میدهد و دیگران را به سوی کار فرهنگی میخواند، در حالی که جنگ نرم در شهرهای بزرگ غوغا میکند. با این تعاریف کار فرهنگی اثرگذار، کاری است که بتوان عناصر آن را درست در کنار هم چید و سردارانِ آن را از تمرکز خارج کرد و به خط مقدم جبهه فرهنگی فرستاد.
خط مقدم جبهه فرهنگی را بشناسیم
حسینیان خاطرنشان میکند: متاسفانه بیشتر مدیران فرهنگی ما در مناطق بالای شهر زندگی میکنند و برداشتشان از کار فرهنگی، برگزاری چند جلسه دعا و قرآن است و توزیع کتاب در بین جوانان و نوجوانان. مدیران و فعالان فرهنگی باید بدانند تا زمانی که خط مقدم جبهه فرهنگی را نشناسند، نمیتوانند کاری مفید و اثرگذار برای این مردم انجام دهند.
وی با اشاره به نتایج حاصل از اجرای «نظریه توت» در کانون مسجدی خود میافزاید: فعالان فرهنگی ما بعد از گذشت این همه سال از صحبتهای رهبری درباره اهمیت ورزش، تحصیل و تهذیب، هنوز با این مسئله درحد یک شعار برخورد میکنند و نمیدانند که حذف هرکدام از این سه شاخصه در هر برههای از زندگی آدمی بهویژه جوانی، کفه ترازوی مبارزه با هوای نفسانی را سبک میکند و انسان را در معرض گناه قرار میدهد.
این فعال مسجدی تاکید میکند: کار فرهنگی را باید از ورزش، جایی که جوان و نوجوان آن را دوست دارد، شروع کرد و به تهذیب نفس، جایی که شرع مقدس آن را میخواهد، رساند. از این روست که آیات و روایات بسیاری سه شاخصه تحصیل، تهذیب و ورزش را بزرگ و مهم شمرده و همواره انسان را به انجام آنها ترغیب کرده اند؛ چراکه بررسیهای ما هم نشان داد این الگوی زندگی میتواند انسان را به خودسازی و خودکنترلی
برساند.
* برپایی نماز جماعت صبح نوجوانان
مهدی احمدی، طلبه پایه سوم مدرسه علمیه «الحجه» و یکی از خروجیهای این طرح است. وی حالا یکی از فعالان فرهنگی مسجد امیرالمومنین(ع) است که وظیفه امامت نماز جماعت صبح مسجد را که تنها با حضور نوجوانان شهرک مهرگان برگزار میشود، نیز بر عهده دارد.
مسجد امیرالمومنین(ع) را باید مسجد نوجوانان دانست؛ چراکه بیشتر مخاطبان آن را حتی در نمازهای جماعت، نوجوانان تشکیل میدهند.
احمدی توجه همزمان به سه شاخص ورزش، تحصیل و تهذیب را راز حضور پررنگ نوجوانان شهرک در برنامههای مسجد بهویژه نماز جماعت صبح میداند و میگوید: کار فرهنگی را باید از مقولههایی که نوجوانان دوست دارند، شروع کرد و در ادامه راه بر روی تحصیل و تهذیب آنها آنقدر کار کرد که این دادهها به بخشی از باورهای آنان تبدیل شود.
وی با بیان اینکه تیم فرهنگی مسجد، پس از نماز جماعت صبح، برنامه دعا و فوتبال برای بچهها تدارک دیده است، خاطرنشان میکند: در طول برنامه، با توجه به فاصله سنی کم من با آنها، هدایت و رهبری تیم بر عهده خودم است.
احمدی ادامه میدهد: اهمیت و تاثیر برنامههای فرهنگی این مسجد بر روی نوجوانان به اندازهای است که گاه والدین تحت تاثیر رفتار و اخلاق آنها، به حضور در مسجد ترغیب میشوند.
وی با اشاره به اینکه شناخت و توجه به نیازهای روحی و جسمی نوجوانان و مسئولیت دادن به آنها از سنین کم، از آنان در آینده جوانانی شایسته، متعهد و مسئولیتپذیر میسازد، تاکید میکند: نهادهای فرهنگی به جای دخالت در امور مساجد باید با حمایتهای مالی و برنامهای خود از فعالان مسجدی که دغدغه کار فرهنگی دارند، زمینه کار اثرگذار و مفید را در محلات فراهم کنند.
http://www.ghasednoor.ir/fa/tiny/news-283
ارسال نظر